فایل شکسته در کانال دندان

شما یک روز عالی را سپری کرده‌اید و در حین انجام اندو درمانی برای دندان آسیاب پایینی احساس آرامش زیادی دارید، همه چیز خوب پیش می‌رود، محفظه پالپ به درستی به روش محافظه‌کارانه باز شده، تمام کانال‌های ریشه را در حالی که به درستی نقشه کف را دنبال می‌کنید؛ پیدا کرده‌اید، سپس انتخاب دقیق ابزار، شکل‌دهی، و روش‌های تمیز کردن را شروع کرده‌اید. احساس می‌کنید که موفقیت را در آغوش گرفته‌اید، تیغه‌های فایل‌های چرخشی شما بسیار تیز هستند و بریدن عاج مثل چاقو زدن به کره، آسان و نرم به نظر می‌رسد. ناگهان، فایل چرخشی شما بدون فشار به چرخش ادامه می‌دهد، در معده‌تان انقباض پیدا می‌کنید: می‌ایستید، فایل را بیرون می‌کشید و متوجه می‌شوید که اندازه فایل 25 میلی‌متری شما اکنون 20 میلی‌متر است. رادیوگرافی تأیید می‌کند که یک فایل شکسته شده در داخل کانال دارید. و حالا باید به بیمار بگویید که یک فایل جدا شده، یک فایل شکسته در دندانش دارد...

حالا چی؟؟؟

چگونه فایل شکسته شده در کانال دندان را بیرون بیاوریم؟

فایل شکسته شده در کانال ریشه یک اتفاق ناخوشایند است که ممکن است مانع از ادامه روند درمان کانال ریشه شود و بر نتیجه درمان ریشه تأثیر منفی بگذارد. شکستگی یک ابزار ممکن است به تنهایی باعث شکست درمان نشود. با این حال، قطعات موجود در کانال ریشه می‌توانند از آماده سازی مناسب فضای کانال ریشه جلوگیری کنند. پیش‌شناخت کلی ریشه‌ در پی جدا شدن ابزار و فایل احتمالاً به مرحله درمان و درجه آماده‌سازی و ضدعفونی کانال در زمان شکستگی ابزار بستگی دارد: عامل پیش‌شناسی اصلی در چنین مواردی وجود یا عدم وجود ضایعه پری رادیکولار قبل از جراحی گزارش شده است.

از نظر تاریخی، رها کردن ابزار شکسته در کانال توصیه می‌شد زیرا بر پیش‌شناخت تأثیری نمی‌گذاشت و می‌شد آن را حفظ کرد. زیرا در گذشته، خطر خارج کردن آن بسیار زیاد بود(1،2). با این حال، این توصیه‌ها قبل از استفاده از میکروسکوپ دندانپزشکی و پیدایش نوک‌های تخصصی اولتراسونیک(specialized ultrasonic tips) برای مدیریت فایل‌ شکسته بود که خطر عوارض را کم می‌کرد. بنابراین، اخیراً 2 گزینه در مورد شکستگی ابزار داریم:

- بای پس(Bypassing)

- خارج کردن

تصویر 1

بای پس ابزار شکسته

روش بای پس در مقایسه با روش‌های خارج کردن از نظر میزان برداشتن عاج محافظه‌کارانه‌تر در نظر گرفته می‌شود، به خصوص اگر قطعه در یک سوم اپیکال یا فراتر از انحنای کانال قرار داشته باشد. گزارش شده که در صورت بای پس فایل، کیفیت انسداد به خطر نمی افتد (3). این تکنیک به مکان‌یابی یا گرفتن فضای کوچکی در پشت ابزار شکسته با فایل k کوچک پیش منحنی (6،8،10) در یک حرکت سیم پیچ ساعت همراه با ژل EDTA برای تسهیل کار بستگی دارد. زمانی که آن فضا را گرفتید و فایل k شما در آنجا درگیر شد، می‌توانیم برخی از حرکت‌های چیدن همراه با حرکت پیچ‌شدن ساعت را شروع کنیم تا به اوج برسیم، بای پس باید تا فایل سایز 20 یا 25 k انجام شود (رادیوگرافی‌های چندگانه باید انجام شود. برای تایید بای پس پس از هر اندازه فایل) انجام شود. سپس، ما دو انتخاب برای تکمیل شکل‌دهی داریم، یا با فایل‌های دستی و تکنیک گام به گام یا با فایل‌های چرخشی، اما کمی ریسک دارد (در اینجا تراشیدن‌های کوچک ارجحیت دارد، معمولاً 4٪ برای مدیریت یک انسداد خوب برای سیستم کانال ریشه کافی است). پس از شکل‌گیری کامل، فعال‌سازی محلول‌های شستشو با نوک اولتراسونیک در پشت فایل شکسته ممکن است در صورت خوش‌شانسی منجر به خارج‌سازی آن شود.

تصویر 2

خارج‌ کردن فایل شکسته

گزارش شده که در صورت وجود یک ضایعه پری اپیکال، درمان ریشه که به دلیل اشتباهات و خطاها دچار لطمه شده - مانند یک فایل شکسته - باعث کاهش بهبودی می‌شود (4). بدیهی است که خارج کردن فایل شکسته، کنترل صحیح طول کار(با فرض وجود حداقل انحنای کانال)، شکل‌دهی و پرکردن مؤثر سیستم کانال ریشه را تسهیل می‌کند (5). درصد احتمال خارج کردن ابزار توسط پزشکان بین 53 تا 95 درصد است (6،7). درصد وسیعی از تغییرات این نتایج می‌تواند به دلیل عوامل متعددی باشد که بر خارج کردن ابزارهای شکسته تأثیر می‌گذارند، مانند:

1) محل، طول، نوع و جنس ابزار شکسته

2) دندان / کانال درگیر

3) مهارت‌های پزشک و تجهیزات موجود (میکروسکوپ، اولتراسونیک و سایر دستگاه‌های طراحی شده برای خارج کردن ابزار).

تصویر 3

روش‌های خارج کردن

طیف گسترده ای از تکنیک‌ها برای تسهیل خارج کردن ابزار وجود دارد. این تکنیک‌ها را می‌توان به صورت زیر دسته‌بندی کرد:

1) تکنیک اولتراسونیک

2) تکنیک‌های چنگ زدن مانند دستگاه‌های میکروتیوب، حلقه، میکرو موچین، انبردست/فورپس

هیچ تکنیک یا وسیله ای برای خارج کردن وجود ندارد که بتوان برای همه موارد شکستگی ابزار یا فایل شکسته شده استفاده کرد، قبل از انتخاب روش خارج کردن باید به هر مورد تأمل کرد.

موفقیت دستگاه‌های خاصی در مورد خارج کردن اولتراسونیک به خوبی ثبت شده است (5،8) اما، متأسفانه، بسیاری از سیستم‌های میکروتیوب چنین ارزیابی علمی ندارند. این مشکلاتی را برای پزشکان در ارزیابی اثربخشی نسبی آنها ایجاد می‌کند.

تصویر 4

الف) تکنیک خارج کردن اولتراسونیک

1) ارزیابی رادیوگرافی (محل ابزار، طول، انحنا).CBCT  ارزیابی خوبی برای چنین مواردی ارائه می‌دهد.

2) نوردهی ابزار (دسترسی مستقیم به دستگاه با GG.2,3  بدون تغییر برای حفظ ساختار دندانی بیشتر، یا با فایل‌های چرخشی اندازه بزرگ تا زمانی که ابزار در زیر میکروسکوپ قابل مشاهده شود).

3) برای جدا کردن دستگاه باید از نوک‌های بسیار نازک اولتراسونیک استفاده شود: آماده‌سازی اولتراسونیک باید فقط روی دیواره داخلی انحنا یا ریشه انجام شود (9).

4) پس از آماده‌سازی اولتراسونیک، محلول شستشو مانند EDTA را می‌توان با فعال‌سازی اولتراسونیک برای تسهیل خارج کردن ابزار به سمت داخل محفظه پالپ استفاده کرد.

– شرح تصاویر بالینی این مورد را مرحله به مرحله دنبال کنید –

تصویر 5

پس از حذف گوتاپرکای قدیمی، ابزار توسط GG.3 در معرض دید قرار گرفت و در زیر میکروسکوپ قابل مشاهده شد (تصویر دوم).

آماده سازی اولتراسونیک برای ایجاد فضا و جداسازی ابزار از دیواره های عاج (تصویر سوم).

توجه: آماده‌سازی اولتراسونیک فقط بر روی دیواره داخلی ریشه بدون آماده‌سازی خلاف جهت عقربه‌های ساعت برای حفظ عاج بیشتر انجام شد (اشعه ایکس بعد از عمل را در تصویر قبلی بررسی کنید).

تصویر 6

دندان هفتم بالایی با دو ابزار جدا شده در یک سوم میانی کانال دیستال، دو ابزار با کمک بزرگنمایی و اولتراسونیک با موفقیت خارج شدند. پس از آماده‌سازی فضای کوچک روی دیواره داخلی، از محلول EDTA با فعال‌سازی اولتراسونیک برای تسهیل خارج کردن فایل‌ها به سمت محفظه پالپ استفاده شد.

تصویر 7

توجه: آماده سازی اولتراسونیک فضای روی دیوار داخلی (تصویر دوم، فلش زرد)

تصویر 8

مولر پایین با دو فایل شکسته یکی در کانال MB و دیگری در ریشه DB.

مزیال با همان تکنیکی که قبلا توضیح داده شد، خارج شد. دیستال اپیکال عمیق‌تر است، بنابراین بای پس می‌تواند در اینجا مفید باشد بدون اینکه ساختارعاج زیادی برای خارج کردن آن از بین برود. ابزار پس از تلاش‌های فراوان با فایل‌های K کوچک (6،8) تا اندازه 25 بای پس شد. سپس شکل دهی را با فایل های چرخشی با دقت کامل کنید.

در این مورد یک سوراخ فورکال وجود داشت که با MTA ترمیم شد (به عکس رادیوگرافی پس از عمل و تصاویر بالینی توجه کنید).

تصویر 9

تصاویر بالینی کیس قبلی: اولیه، فایل شکسته خارج شد، MM یافت شد، سوراخ شدگی با MTA ترمیم شد، انسداد با تکنیک CWC انجام شد.

تصویر 10

هنگامی که ابزار شکسته فراتر از انحنای کانال ریشه قرار می‌گیرد، مشاهده قسمت تاجی ابزار در زیر میکروسکوپ دشوار است، اما با یک نوک اولتراسونیک از قبل منحنی و نازک که روی دیواره داخلی انحنا قرار می‌گیرد و فضای کوچکی را روی آن آماده می‌کند. دیوار ابزار را می‌توان برداشت.

نتیجه گیری

ابزارهای شکسته را می‌توان با روش‌های مختلفی مانند نوک اولتراسونیک با موفقیت خارج کرد. بزرگنمایی میکروسکوپی برای خارج کردن یک فایل شکسته از داخل کانال ریشه ضروری است. از آنجایی که خارج کردن یک فایل شکسته با خطر قابل توجهی همراه است، بای پس قطعه نیز باید در نظر گرفته شود.

دایموتک، تولیدکننده تجهیزات دندانپزشکی

(ایمپلنتولوژی و جراحی، اندودانتیکس و درمان ریشه)

قلم خارج کننده ابزار شکسته فایل اندو از کانال دندان BTEX