فایل شکسته؛ تکنیک‌های آماده‌سازی کانال ریشه

۲۱ تیر ۱۴۰۲ مقالات دندانپزشکی ، با فایل شکسته شده در دندان چه باید کرد؟ ، فایل شکسته ، قلم بیتکس ، قلم BTEX ، تکنیک لوپ نیدل ، مدیریت ابزار شکسته در کانال دندان ، رتریوال فایل شکسته ، خارج سازی فایل شکسته ، ابزار شکسته در کانال دندان ، Broken instrument management ، lasso the file ، grasping technique ، broken endo file retrieval درمان کانال ریشه ، شکستن فایل در کانال دندان ، تجهیزات دندانپزشکی ، BTEX ، فایل شکسته شده ، فایل جدا شده ، فایل شکسته کانال دندان ، حذف فایل شکسته شده

حوادث احتمالی در فعال‌سازی اولتراسونیک

نوک‌های کوچک اولتراسونیک دید مداوم و بهبود یافته از میدان عملیات را امکان‌پذیر می‌کند. استفاده از اولتراسونیک، به ویژه هنگامی که تحت DOM انجام می‌شود، هم آماده‌سازی کانال ریشه و هم تلاش برای رتریوال فایل شکسته را افزایش می‌دهد و می‌تواند ایمنی و دقت را در طول روش ها فراهم کند.

آماده سازی کانال ریشه برای رتریوال فایل شکسته را می‌توان در شرایط خشک یا مرطوب انجام داد. شرایط خشک، دید بهتری را با DOM فراهم می‌کند و از حوادث رویه‌ای اضافی جلوگیری می‌کند. به همین دلیل، آماده‌سازی کانال ریشه برای رتریوال فایل شکسته قابل مشاهده باید در شرایط خشک انجام شود. با این حال، گرمای تولید شده با فعال‌سازی اولتراسونیک اجتناب‌ناپذیر است و افزایش دمای بالای 10 درجه سانتیگراد در سطح خارجی ریشه برای بیش از 1 دقیقه می‌تواند به بافت‌های پریودنتال آسیب برساند. علاوه بر این، فایل شکسته مستعد شکستگی ثانویه با امواج فراصوت خواهد بود که هم گرما و هم خستگی چرخه‌ای روی آن ایجاد می‌کند. یک دیسک کریستالی در هندپیس پیزوالکتریک نصب شده و هنگامی که فعال شود، دیسک کریستالی بیش از 20000 بار در ثانیه منبسط و جمع می‌شود که منجر به ایجاد گرما و ایجاد حرکت خطی نوک اولتراسونیک در یک چرخه می‌گردد (تصویر 1). هنگامی که این حرکت خطی در یک فضای باریک در طول یک فعال‌سازی مداوم اولتراسونیک سرکوب می‌شود، نوک اولتراسونیک خسته و بلافاصله مستعد شکستگی می‌شود. در عین حال، هنگامی که ابزار NiTi بالاتر از دمای Af گرم می‌شود، انعطاف‌پذیری و مقاومت خود در برابر خستگی را از دست می‌دهد و در نتیجه شکسته می‌شود. بنابراین، توصیه این است که از حرکات ضربان دار و داخل/خارج (یا نوک زدن) برای جلوگیری از شکستگی ثانویه و شکستگی نوک اولتراسونیک و همچنین افزایش دما در حین فعال کردن اولتراسونیک در حال آماده‌سازی استفاده شود (تصویر 2). علاوه بر این، نوک‌های اولتراسونیک باید در کمترین میزان توان ممکن فعال شوند و اگر عمل برش با اولتراسونیک آنطور که باید موثر نباشد، می‌توان به تدریج قدرت را تا 30 درصد حداکثر توان افزایش داد.

تصویر 1- انبساط و انقباض دیسک کریستالی در داخل هندپیس پیزوالکتریک یک حرکت خطی با نوک اولتراسونیک در هنگام فعال شدن ایجاد می‌کند.

تصویر 2- فعال‌سازی مداوم اولتراسونیک ممکن است منجر به شکستگی شود. (A) فعال‌سازی مداوم اولتراسونیک بر روی فایل شکسته در دندان کشیده شده بدون حرکت نوک زدن. (B) فایل شکسته شده با فراصوت به طور مداوم فعال (پیکان). (C) فعال‌سازی مداوم اولتراسونیک بر روی یک فایل شکسته در یک بلوک پلاستیکی بدون حرکت نوک زدن. (D) نوک اولتراسونیک به دلیل فعال‌شدن مداوم اولتراسونیک شکسته شده است (پیکان).

اصلاح نوک اولتراسونیک آسیب‌دیده

نوک اولتراسونیک را می‌توان با یک براق‌کننده گلوله‌ای‌شکل براونی (Shofu Inc.، کیوتو، ژاپن) تیز کرد تا در صورت شکستگی یا کند شدن آن، عملکرد برش را حفظ کند و در نتیجه به جای افزایش تنظیم قدرت، راندمان برش کاهش یابد. یافته‌های تجربی نشان می‌دهد که افزایش تنظیم توان بیش از 30 درصد حداکثر توان، اغلب به منظور بهبود عمل برش، در اکثر اوقات منجر به شکستگی نوک اولتراسونیک یا شکستگی ثانویه فایل شکسته در بسیاری از مواردی می‌شود که برای همان هدف درمان می‌شوند. نوک صاف یا نوک شکسته را می‌توان با کاهش 180 درجه قطر اطراف نوک تیز کرد یا با صاف کردن دو طرف (طرف بالا و پایین یا سمت راست و چپ) به نوک کاتانا/شمشیری شکل تبدیل شد. (تصاویر 3 و 4).

تصویر 3- تیز کردن نوک اولتراسونیک بلانت. (A) تیز کردن با پولیش براونی. (B) پولیش براونی گلوله‌ای‌شکل برای تیز کردن نوک‌های اولتراسونیک. (C) نوک اولتراسونیک بلانت. (D) بخش‌های قرمز رنگ برای کاهش قطر نوک 180 درجه در اطراف نوک برداشته می‌شوند. (E) نوک اولتراسونیک تیز شده. (F) نوک واقعی (بالایی) به نوک اولتراسونیک نازک‌تر (پایین) تیز می‌شود.

تصویر 4- ایجاد نوک کاتانا شکل. (A) تیز کردن با پولیش براونی. (B) صاف کردن دو طرف نوک اولتراسونیک (سمت بالا و پایین یا سمت چپ و راست). (C) قسمت‌های قرمز را صاف می‌کنند تا شبیه شمشیر کاتانا شود. (D) نوک کاتانا شکل کامل. (E) نوک کاتانا در سمت صاف (بالا) و سمت تیغه (پایین).

تکنیک‌های آماده‌سازی کانال ریشه برای رتریوال ابزار قابل مشاهده

بزرگ کردن کانال برای دسترسی به فایل شکسته قابل مشاهده

آماده سازی کانال ریشه برای رتریوال فایل شکسته باید با بزرگ شدن کانال به سمت فایل شکسته آغاز شود. اگر رتریوال فایل شکسته بدون تضعیف قابل‌توجه ساختار دندان بر اساس طرح درمانی، امکان‌پذیر تلقی شود؛ چه از اولتراسونیک یا سایر تکنیک‌ها می‌توان برای رتریوال فایل شکسته در مرحله رتریوال فایل استفاده شود. تجسم فایل شکسته برای پیش‌بینی‌پذیر کردن و خارج‌سازی آن با حداقل تهاجم، ضروری است.

اکثریتِ فایل‌های شکسته یافت شده در کانال ریشه، از نوع NiTi با میانگین طول قطعات 3 میلی متر گزارش شده است. بسیاری از این ابزارهای چرخشی دارای محدوده مخروطی 0.04 تا 0.08 با اندازه نوک 15 تا 30 هستند که منجر به قطر تاجی حدود 0.27 میلی متر تا 0.54 میلی‌متر می‌شود. هنگامی که کوچک‌ترین قطر نوک اولتراسونیک (0.1 میلی متر) مانند TFRK-S(SAYA Dent, Wilmington, DE, USA) برای برش عاج روی فایل شکسته استفاده می‌شود، فضای بین نوک اولتراسونیک روی دیواره داخلی و خارجی قرار می‌گیرد. دیواره انحناء باید حداقل 0.1 میلی‌متر بزرگ‌تر از قطر تاجی ابزار شکسته باشد. برای مثال، اگر قطر تاجی ابزار شکسته 0.54 میلی‌متر باشد، فضای مورد نیاز برای عبور ابزار شکسته باید از حداقل 0.64 میلی‌متر بازتر باشد تا نوک 0.1 میلی‌متری در ریشه قرار داده و فعال شود. کانال کنار ابزار شکسته در این مورد، ابزار چرخشی که برای بزرگ‌کردن کانال استفاده می‌شود باید یک ابزار چرخشی انعطاف‌پذیر NiTi با سایز 70 برای یک کانال خمیده یا یک مته شماره 2 Gates Glidden (GG; Patterson Dental, St. Paul, MN, USA)باشد. حداکثر قطر (0.7 میلی‌متر) برای یک کانال مستقیم که دارای حداقل خصلت تهاجمی باشد. این نشان می‌دهد که نوک قطر کمتری استفاده می‌شود، هنگام آماده‌سازی کانال کمتر تهاجمی می‌شود. به طور کلی، یک مته شماره 3 GG ( با حداکثر قطر 0.9 میلی‌متر) می‌تواند اغلب برای تجسم بیشتر بزرگ کردن کانال به سوی فایل شکسته با حرکت برس زدن در جهت ضد انحنا (روی دیواره بیرونی) و به دنبال آن میکرو- فرز ترفین(MT bur; SAYA Dent, Wilmington, DE, USA) برای نمایاندن قسمت کرونر 1 میلی متری فایل شکسته استفاده شود؛ آن هم با خطر کمتری نسبت به اولتراسونیک برای شکستگی ثانویه فایل شکسته در صورتی که انحنای کانال کمتر از 15 درجه باشد، زیرا اندازه کانال تا زمانی که آماده‌سازی کانال ریشه معمولی پس از رتریوال فایل شروع شود تا 1.2 میلی متر در قطر افزایش می‌یابد (تصویر 5). فرز MT فقط زمانی قابل استفاده است که قطر تاجی فایل شکسته کوچک‌تر از 0.45 میلی متر باشد زیرا قطر داخلی فرز MT 0.45 میلی متر است. فرز MT در یک چرخش خلاف جهت عقربه‌های ساعت در 600 دور در دقیقه چرخانده می‌شود تا احتمالاً فایل شکسته طراحی شده برای چرخش در جهت عقربه‌های ساعت شل شود. اگر انحناء بیش از 15 درجه باشد یا دسترسی به خط مستقیم امکان‌پذیر نباشد، باید از یک فایل چرخشی انعطاف‌پذیر NiTi (به طور ایده‌آل سه برابر بزرگ‌تر از اندازه فایل شکسته، به منظور فراهم کردن فضای کافی و تجسم برای رتریوال ابزار) برای جلوگیری از تشکیل تاقچه یا سوراخ شدن استفاده شود.

تصویر 5- بزرگ کردن کانال به سمت فایل شکسته (A) فایل شکسته در کانال. (B) بزرگ کردن کانال با فرز شماره 3 GG بدون نوک پیلوت در کانال با انحنای کمتر از 14 درجه. (C) بزرگ کردن کانال با فایل چرخشی NiTi قطر بزرگ در کانال با انحنای بیشتر از 15 درجه. (D) کانال بزرگ شده. (E) فرز میکرو ترفین در کانال با انحنای کمتر از ۱۴ درجه. (F) قسمت تاجی 1 میلی متری فایل شکسته با فرز میکرو ترفین در معرض دید قرار گرفت.

ایجاد فضای قابل‌مشاهده در دیواره داخلی با استفاده از امواج اولتراسونیک

یک نوک اولتراسونیک نازک (نوک 0.1 میلی متر در حالت ایده آل با مخروطی کمتر از 2٪) برای ایجاد یک فضای نیم دایره ای نازک بر روی دیواره داخلی منحنی در زیر DOM استفاده می‌شود تا فایل شکسته را شل کند. نوک اولتراسونیک باید روی فضای بین دیواره داخلی و فایل شکسته اعمال شود، که پشت دیواره بیرونی عاج با فایل شکسته در تماس باشد. هنگامی که اولتراسونیک بر روی فایل شکسته شده در جایی که دیواره عاج در طرف مقابل فعال‌سازی اولتراسونیک وجود نداشت، فعال می‌شد، شکستگی ثانویه به‌طور قابل‌توجهی زودتر از زمانی که دیواره عاج با فایل شکسته شده در دیواره بیرونی تماس داشت، رخ می‌داد.