نوع دندان، مورفولوژی کانال ریشه و به خصوص شکل مقطع و قطر آن، ضخامت عاج، عمق فرورفتگی‌های خارجی ریشه، وجود انحنای کانال ریشه، شعاع و درجه انحنای کانال ریشه از جمله عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری و تأثیرگذار در مدیریت فایل شکسته هستند.
به عنوان یک یافته کلی، میزان موفقیت خارج‌سازی فایل‌های شکسته در کانال‌های کم‌انحناء، مستقیم و عریض بیشتر از کانال‌های منحنی و باریک است. در کانال‌هایی با انحنای شدید، میزان موفقیت خارج‌سازی در مقابل میزان موفقیت در کانال‌هایی با انحنای متوسط یا خفیف، به‌طور قابل‌توجهی پایین بود. طبق اطلاعات ما، تنها یک مطالعه وجود دارد که هیچ تفاوت آماری معنی داری در میزان موفقیت با توجه به محل (نوع دندان/ریشه) فایل شکسته پیدا نکرد.
یک مدل آماری برای پیش‌بینی نرخ رتریوال فایل شکسته در رابطه با انحنای کانال ریشه و عمق و طول قطعات ایجاد شده است. داده‌های مربوط به موقعیت دندان، انحنای کانال ریشه و عمق و طول فایل‌های شکسته از 210 مورد بالینی با فایل‌های شکسته در بخش‌های پایینی کانال ریشه منحنی جمع‌آوری شد.
همبستگی این عوامل و میزان رتریوال، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. و چنین نتیجه‌گیری شد که انحنای کانال ریشه و عمق فایل شکسته ارتباط معنی‌داری با میزان رتریوال دارد. با افزایش انحنا و عمق، میزان رتریوال به طور قابل‌توجهی کاهش یافت. عمق در این مطالعه به صورت طول خط مستقیم در فیلم رادیوگرافی از دهانه کانال ریشه تا انتهای کرونال فایل شکسته تعریف شد.
در تمام موارد مدیریت فایل شکسته، باید در نظر داشت که:
• کانال‌های منحنی اغلب در بیش از یک سطح منحنی می‌شوند.
• حتی اگر کانال مستقیم به نظر برسد، ممکن است یک منحنی در صفحه پرتو رادیوگرافی وجود داشته باشد.
• ایجاد دسترسی مستقیم به قطعه و فایل شکسته، به خصوص اگر در یک سوم اپیکال قرار داشته باشد، نیاز به قربانی کردن مقدار قابل‌توجهی از عاج ریشه دارد که در نهایت باعث ضعیف شدن دندان می‌شود.
دایموتک، تولیدکننده تجهیزات دندانپزشکی
(ایمپلنتولوژی و جراحی، اندودانتیکس و درمان ریشه)
قلم استخراج فایل شکسته BTEX نسخه گلد
مدیریت فایل شکسته در بین دندان‌های آسیاب به ویژه در ریشه‌های مزیالی دندان‌های آسیاب فک پایین گزارش شده است. وجود ایستموس، ارتباط باریک و نواری شکل بین کانال‌های مزیوباکال و مزیولینگوال، در مولرهای فک پایین که در بیش از نیمی از دندان‌های آسیاب فک پایین وجود دارد، می‌تواند در برخورد با قطعه‌ای در یکی از این کانال‌ها کمک بزرگی باشد. برداشتن عاج در ایستموس بین دو کانال برای آزاد کردن قطعه فایل شکسته آسان‌تر و ایمن تر است (شکل 1). وجود ایستموس که در دندان‌های آسیاب فک بالا و پرمولرهای فک بالا نیز تشخیص داده می‌شود، می‌تواند برای مدیریت قطعات فایل شکسته در این دندان‌ها نیز مفید باشد. بنابراین، آگاهی کامل از مورفولوژی دندان و ریشه و تفسیر دقیق رادیوگرافی‌های موجود از دندان تحت درمان ضروری است. استفاده از CBCT می‌تواند به تشخیص، مکان‌یابی و تخمین وسعت ایستمی و شناسایی شکل مقطع بیضی یا گرد کانال ریشه کمک کند که فضای موجود بین فایل شکسته و دیواره کانال را تا حد زیادی تعیین می کند (شکل2).
شکل 1. (a) رادیوگرافی قبل از عمل از دندان مولر اول راست فک پایین با یک فایل شکسته در یک سوم میانی ریشه مزیال. (b,c) عکس‌های میکروسکوپ عملیاتی از کف محفظه پالپ. (d,e) رادیوگرافی با طول کار با زاویه‌های مختلف برای کمک به مکان‌یابی قطعه فایل شکسته. (g,f) تصاویر CBCT از قطعه فایل شکسته واقع در مجرای کانال ریشه. (h) عکس میکروسکوپ جراحی پس از قرار گرفتن در معرض بخش کرونر فایل شکسته. (i) رادیوگرافی مخروطی اصلی. (j) رادیوگرافی فوری بعد از عمل. (k) رادیوگرافی پیگیری دو ساله.
شکل 2. مقطع ریشه دیستال و مزیال دندان مولر اول تحتانی. شکل مقطع کانال ریشه تا حد زیادی فضای موجود بین قطعه فایل شکسته و دیواره کانال را تعیین می‌کند. فضای اطراف فایل شکسته در کانال ریشه بیضی شکل، برخلاف فضای موجود در مورد قطعات شکسته در کانال‌های باریک با مقطع گرد، امکان دستکاری را فراهم می‌کند.
