با توجه به تاریخچه دندانپزشکی، دندانپزشکان با فراز و نشیب‌های زیادی در مورد روش‌های درمان دندانپزشکی مواجه شدند. با پیشرفت تکنولوژی، دندانپزشکان سعی در حل قدم به قدم مشکلات داشته‌اند.
دندانپزشکان برای کشیدن دندان اعم از شکسته یا نهفته از روش‌های مختلفی مانند کشیدن بسته و باز (جراحی) استفاده می‌کنند که برای این کارها از آرمنتاریوم‌های زیادی استفاده می‌شود تا بهترین نتیجه را در پی داشته باشد.
عوارضی که کشیدن دندان را به عملی دشوار تبدیل می‌کند، در برخی موارد حتی ممکن است مشکلات بعد از عمل ایجاد نمایند. سیستم کیت استخراج BENEX، روش جدید کشیدن دندان با خطای کمتر و عوارض کمتر در آینده، بسیار آسان‌تر از روش‌های معمول کشیدن و از نظر جراحی کارآمدتر است؛ هم از نظر پزشکی و هم از نظر فیزیکی به دلیل تکنیک استخراج کمتر تهاجمی آن.
مقدمه:
نشانه‌های زیادی برای کشیدن دندان وجود دارد، می‌تواند تروما، شکستگی، سایش بیش از حد دندان، عفونت بافت پری اپیکال، پوسیدگی و غیره باشد. به طور کلی، دندانپزشکان باید تا آنجا که می‌توانند از کشیدن دندان پرهیز کنند، زیرا ساختار طبیعی دندان‌ها و قرار گرفتن آن در حفره دهان بی‌عیب و نقص است، بنابراین هیچ روش ترمیمی و کاشت نمی‌تواند به خوبی دندان‌های طبیعی باشد، اما در برخی موارد مشکل خیلی عمیق است. و استخراج تنها راه‌حل برای دکتر است. این فرآیند نیاز به برنامه‌ریزی و پیگیری دقیق دارد. دندانپزشکان از مواد و ابزارهای زیادی برای کشیدن دندان استفاده می‌کنند:
- اسکالپل: دندانپزشکان از آن برای برش بافت‌های متشکل از دسته و تیغه تیز استریل یکبار مصرف استفاده می‌کنند.
- الویتور پریوستال: می‌توانند تک یا دو سر باشند. می‌توان از آنها برای انعکاس بافت نرم استفاده کرد. معمولاً زمانی که قرار است دندان کشیده شود و چسب بافت نرم اطراف دندان باید آزاد شود؛ استفاده می‌شود. این ابزار نسبتاً کوچک و ظریف است و می‌توان از آن برای شل کردن بافت نرم از طریق شیار لثه استفاده کرد.
- فورسپس بافتی: پنس‌های ظریف با دندانه‌های کوچک که می‌توان از آن برای نگه داشتن آرام بافت و در نتیجه تثبیت آن استفاده کرد.
- چیزل و مَلِت: برای برداشتن استخوان و برش آنها، اما امروزه دندانپزشکان از مواد چرخشی برش الکتریکی برای نتایج بهتر و سریع‌تر استفاده می کنند.
- نگهدارنده سوزن و مواد بخیه: دندانپزشکان از نگهدارنده سوزن برای نگه داشتن سوزن برای بخیه زدن زخم باز استفاده می‌کنند (مواد بخیه می‌تواند مواد قابل جذب و غیرقابل جذب باشد، فیلامنت پولی و مونوفیلامنت)
- ساکشن: (انژکتور) برای مکش خون و بزاق بیرون. حفره دهان در طی مراحل.
- الویتور دندانی: برای جابه‌جا کردن دندان‌ها از استخوان اطراف استفاده می‌شود تا دندان را از رباط‌هایی که دندان را در حفره نگه می‌دارند؛ جابه‌جا کنند و به منظور به حداقل رساندن شکستگی دندان‌ها و ریشه، تسهیل برداشتن دندان شکسته و گسترش استخوان آلوئولی استفاده می‌شود.
این ابزارها برای کشیدن دندان بسیار مهم و حیاتی هستند.
فورسپس دندانی ابزار اصلی برای خارج کردن دندان از حفره و استخوان آلوئول است. دندانپزشک سپس باید 5 حرکت اصلی را با توجه به توپوگرافی و آناتومی دندان اعمال کند:
1: نیروی اپیکال، حرکت
2: نیروی باکال، حرکت
3: نیروی زبانی، حرکت
4: نیروی چرخشی، حرکت
5: نیروی کششی.
دندانپزشکان از مخلوط این حرکات برای کشیدن دندان، بدون هیچ عارضه‌ای استفاده می کنند. به عنوان مثال، استخوان باکال فک بالا نازک‌تر و استخوان کام ضخیم‌تر است، به همین دلیل است که دندان‌های فک بالا با نیروهای باکال قوی‌تر و نیروهای کام کمتر خارج می‌شوند.
روش‌های استخراج و کشیدن دندان:
به طور کلی، استخراج را می‌توان به استخراج بسته و استخراج باز تقسیم کرد. با توجه به آناتومی و توپوگرافی دندان می‌توانیم تصمیم بگیریم که از کدام روش استفاده شود: کشیدن بسته یا باز.
استخراج بسته (ساده): روش اصلی استخراج بدون هیچ گونه فلپ یا برداشتن هیچ استخوانی. این روش متداول‌ترین روش مورد استفاده است و تقریباً برای هر استخراج مورد توجه اولیه قرار می‌گیرد. پنج مرحله اصلی برای کشیدن بسته استفاده می‌شود: مرحله 1: شل شدن چسب بافت نرم از دندان، مرحله 2: لوکس کردن دندان کاشی با آسانسور دندان، مرحله 3: سازگاری فورسپس با دندان، مرحله 4: لوکس کردن دندان دندان با فورسپس، مرحله 5:خارج کردن دندان از سوکت.
استخراج باز زمانی استفاده می‌شود که عوارض بیشتری در مورد وضعیت دندان‌ها وجود داشته باشد: (1) شکستگی ریشه، ضربه شدید و غیره. زمینه جراحی، (2) یک مسیر بدون مانع برای برداشتن دندان، و (3) استفاده از نیروی کنترل شده برای لوکس کردن و برداشتن دندان.
برای اینکه دندان از حفره استخوانی خارج شود، باید دیواره‌های استخوانی آلوئول را گسترش داد تا ریشه دندان مسیر بدون مانعی را طی کند و لازم است تا الیاف رباط پریودنتال که دندان را در حفره استخوانی نگه می‌دارند؛ پاره شوند. استفاده از الویتور و پنس به عنوان اهرم و گوه با نیروی فزاینده پیوسته می‌تواند این دو هدف را محقق کند.
این مراحل برای استخراج بسیار مهم هستند و برای استخراج کامل باید با حداکثر تمرکز انجام شوند.
بعد از تمام این مراحل نیاز به بستن زخم و تمیز کردن ناحیه اطراف برای جلوگیری از عفونت و داشتن روند بهبود بهتر است. آماده‌سازی برای بستن زخم: 1. از سوهان استخوانی برای صاف کردن لبه‌های تیز استخوان استفاده کنید. 2. تمام خرده‌های استخوان و بقایای ریز را از زخم جدا کنید. 3. بررسی کنید و زیر فلپ بافت نرم را کاملاً شستشو دهید. 4. هموستاز و بند آمدن خون را بررسی کنید. 5. اگر فلپ به خوبی شکل‌دهی شده بود و در حین استخراج آسیب ندیده بود، در موقعیت اصلی خود قرار می‌گیرد.
دایموتک، تولیدکننده تجهیزات دندانپزشکی
(ایمپلنتولوژی و جراحی، اندودانتیکس و درمان ریشه)
دستگاه استخراج ریشه دندان BENEX (basic-edition)
کیت استخراج BENEX:
روش‌های رایج استخراج بسته و باز مورد بحث قرار گرفت. این روش‌ها دقیق و کارآمد هستند و در تمام این سال‌ها ثابت کرده‌اند که می‌توان به آنها اتکاء کرد و در طول دوره‌های مختلف دندانپزشکی نتایج خوبی به همراه داشته‌اند، اما همیشه جای پیشرفت در هر مطالعه‌ای وجود دارد. پیشرفت فناوری می‌تواند برای آینده پدیده مطلوبی باشد، زندگی و حرفه ما را آسان‌تر و روان‌تر می‌کند.
با پیدایش و معرفی کیت استخراج BENEX به دنیا، دندانپزشکان می‌توانند عوامل زیادی را از بین ببرند. روش‌های متداول جراحی و کشیدن دندان، زمان و ابزار بسیار زیادی را می‌طلبد، برای انتخاب موادی مانند فورسپس و الویتور مخصوص هر دندان، دندانپزشکان از چه حرکتی باید استفاده کنند چراکه استرس زیادی برای شکستن ریشه یا خود دندان‌ها در حفره دارند. با توجه به عوارض بعد از عمل، برنامه‌ریزی و درمان زخم، سیستم Benex این عوارض را تا حد مطلوب به حداقل می‌رساند. این روش می‌تواند گام بعدی به عصر جدید دندانپزشکی، به ویژه در زمینه جراحی به روش استخراج ضمن حفظ بافت باشد.
این سیستم توسط یک پزشک سوئیسی به نام Benno Syfrig در این سال‌ها طراحی شده است. در عصر مدرن دندانپزشکی، ایمپلنت و کاشت پس از کشیدن دندان بسیار رایج و مهم است، زیرا حفظ بافت‌های نرم و ساختار استخوان نقش بسیار مهمی را برای موفقیت کاشت پس از هر گونه استخراج و کشیدن دندان ایفا می‌کند. سیستم کیت استخراج BENEX به دلیل استخراج طولی، استخراجی ملایم و ساده با کمترین عارضه و مشکلات ساختاری را تضمین می‌کند. در تمام استخراج‌های انجام شده، حفظ برجستگی آلوئولی عامل مهمی برای کل عمل است (3-4 ماه پس از کشیدن دندان طول می‌کشد تا نتیجه کامل مشاهده شود). مطالعات انجام شده بر روی بیماری که کیت استخراج BENEX در درمانش به کار رفته بود، چه در مطب خصوصی و چه شرایط آکادمیک نتایج قابل توجهی را نشان داد، بهبودی بهتر بدون هیچ گونه عارضه بعد از عمل.
این کیت استخراج از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظایف منفردی دارند که با یکدیگر ترکیب کرده و این سیستم را ایجاد می‌کنند. اساساً این سیستم از 5 قسمت اصلی و تعدادی قسمت جزئی (اختیاری) تشکیل شده است:
1. مته روکش الماس (برای پیچ)،
2. پیچ،
3. طناب کشی،
4. دیسک پشتیبانی،
5. استخراج کننده بنکس.
مته روکش الماسی: اولین مرحله برای استخراج، سوراخ کردن حفره دندان برای قرار دادن پیچ‌ها در حفره است.
پیچ: این پیچ‌ها در حفره قرار می‌گیرند تا دندان را از حفره بیرون بیاورند. شکل آنها که به منظور بیرون کشیدن طراحی شده است، در قسمت بالایی پیچ شکافی وجود دارد که برای قلاب شدن با قلاب مخصوصی که روی طناب کشش ظاهر می‌شود؛ شکاف کافی دارد.
طناب کشی: سیمی است که از یک طرف در دستگاه استخراج قرار می‌گیرد و از طرف دیگر در کیت استخراج و از طرف دیگر در پیچ‌های استخراج قفل می‌شود.
دیسک پشتیبان: قسمت سر آن از استخراج‌کننده است که برای کشش بهتر هسته روی قسمت اکلوزال دندان‌ها روی حفره دهان قرار می‌گیرد.
استخراج کننده Benex: بخش اصلی سیستم است که با حرکت عمودی با استفاده از قانون حرکت نیوتن، دندان را از سوکت بیرون می‌کشد.
فیزیک: این سیستم مانند بسیاری از عوامل طبیعی و مکانیکی حیات، به قانون حرکت سه‌گانه نیوتن مربوط می‌شود:
1. هر جسم در حالت حرکت یکنواخت در آن باقی خواهد ماند مگر اینکه نیروی خارجی بر آن اثر بگذارد.
2. نیرو برابر است با جرم ضربدر شتاب [f(t)=m a(t)]،
3. برای هر عمل یک عکس‌العمل مساوی و مخالف وجود دارد. با توجه به این قوانین فیزیک، سیستم ما برای بیرون کشیدن دندان‌ها به صورت عمودی از سوکت کار می‌کند.
جرم: جرم، یک ویژگی ذاتی ماده است. از قانون دوم نیوتن، f(t)=m a(t)، داریم که مقدار نیروی لازم برای شتاب دادن به یک جسم، با مقدار معین، متناسب با جرم آن است. بنابراین، جرم یک جسم، اینرسی - مقاومت آن را در برابر تغییر در سرعت، کمّی می‌کند.
همانطور که در بخش بعدی توضیح داده خواهد شد، می‌توانیم جرم یک جسم را با اندازه‌گیری نیروی گرانشی بین آن و جرم شناخته شده دیگر اندازه‌گیری کنیم. این یک مورد خاص از اندازه گیری شتاب آن در پاسخ به یک نیروی شناخته شده است. نیروی (f) هر چه باشد، جرم(m) با (f)تقسیم بر شتاب حاصله (a)و دوباره با قانون دوم نیوتن f=ma به دست می آید.
نیروی گرانش: همه ما با نیروی گرانش آشنا هستیم. این یک ویژگی اساسی مشاهده شده در جهان ما است که هر دو جرم m1 و m2 نیروی جذبی را تجربه کنند که توسط فرمول زیر ارائه شده است.
جایی که r(t) فاصله بین مرکز جرم‌های m1 و m2 در زمان t و G ثابت گرانش است.
سیستم Benex از این معادلات و قوانین در بعد فیزیکی برای کارکرد سیستم استفاده می‌کند. از کشش گرانشی با نیروی کافی برای بیرون کشیدن جرم (در این سیستم، منظور دندان است) از جای خود استفاده می‌کند.
برای دندان‌ها و مانند آن، این مراحل را دنبال می‌کنیم:
1. دندانپزشکان بیهوشی را انجام می‌دهند تا مطمئن شوند که بیمار در طول عمل احساس درد نمی‌کند، بیهوشی موفقیت‌آمیز یک عامل مهم برای هر عمل جراحی است.
2. دندانپزشکان از پروب‌های پریودنتال برای برش الیاف پریودنتال از ساختار دندان استفاده می‌کنند.
3. استفاده از الویتور (slim/twister) برای جابه‌جا کردن دندان‌ها در سوکت حدود 30 ثانیه بدون استفاده از حرکت عرضی در دندان‌های چند ریشه، در این موارد ریشه‌ها به طور جداگانه تقسیم و کشیده می‌شوند.
4. با مته روکش الماس، حفره دندان را به صورت محوری در قطعه ریشه سوراخ می‌کنیم (تقریباً 7 میلی‌متر در بافت سخت، سوراخ‌کاری بیشتری ضرورت ندارد). حرکت مته در ماده عمودی باید به سمت داخل و خارج باشد.
5. پس از سوراخ کردن، دندانپزشکان پیچ‌ها را به سوراخ‌های حفاری جا می‌زنند، پیچ را با راهنمای پیچ هدایت‌کننده به داخل سوراخ‌ها هدایت می‌کنند. مطمئن شوید که پیچ‌ها در حفره با تکیه‌گاه کافی دست نخورده هستند (شل نباشند) زیرا ما به کشش قوی نیاز داریم، بنابراین پیچ‌ها باید در موقعیت مناسبی قرار گیرند.
6. شکل پیچ‌های طراحی شده با شکافی که با طناب کششی به آن قلاب می‌شود. بنابراین ما طناب کششی را به پیچ‌ها وارد می‌کنیم.
7. این قطعه‌ای است که دندانپزشکان از استخراج کننده Benex برای بیرون کشیدن دندان از سوکت استفاده می‌کنند. استخراج‌کننده روی تاج مجاور قرار می گیرد و طناب کششی قبلاً از یک طرف به داخل قلاب شده است و از طرف دیگر طناب به استخراج‌کننده (اسلاید استخراج) قرار می‌گیرد. دندانپزشکان باید مطمئن شوند که طناب آویزان نشده باشد و سپس شروع به چرخاندن پیچ دستی (قسمتی از استخراج کننده که با حرکت چرخشی طناب را می‌کشد) می‌کنیم.
8. با حرکت پیچ دستی، دندان را از سوکت بیرون می‌آوریم که فیبرهای جا‌به‌جاکننده و پریودنتال از قبل شل شده بودند.
9. بنابراین در مرحله پایانی دندان کامل را با اکسترکتور به طور کامل از سوکت خارج می‌کنیم. وقتی تمام این مراحل انجام شد، محل استخراج را بخیه می‌زنیم و زخم را تمیز می‌کنیم.
سیستم کیت استخراج BENEX را می‌توان برای اهداف بسیاری استفاده کرد. مخصوصاً زمانی که سر دندان‌ها (تاج) از بین رفته باشد و کشیدن دندان بدون شکستگی و آسیب به ساختار و بافت‌های نرم اطراف دندان سخت باشد. همچنین می‌توان از آن برای اکستروژن و اینتروژن استفاده کرد و با مته و دریل ساده می‌توان دندان را در محل طبیعی خود آورد و با روش پست و کور(Post and Core) برای اقدام ترمیمی پیگیری کرد. استخراج ترانس آلوئولار: این روش استخراج شامل برش دندان یا ریشه از اتصال استخوانی آن است. اغلب به آن روش باز یا جراحی می‌گویند. با سیستم کیت استخراج BENEX می‌توانیم آنها را با سوراخ‌کاری ساده و بدون فلپ و ناحیه آسیب‌رسان استخراج کنیم.
بحث:
در این نوشتار، تمام روش‌ها را مقایسه کردم، استخراج باز و بسته (ترانس آلوئولار) که در مورد رویه‌ها و آرمنتاریوم صحبت کردم، و درباره انتخاب رویکرد و روش درست نیز حرف زدم. اگر قسمت‌های قبلی را بخوانید، با یک مقایسه ساده متوجه می‌شوید که بین زمان، ماده و پیچیدگی این روش‌ها با یکدیگر تفاوت معناداری وجود دارد.
کیت استخراج BENEX، بسیاری از مشکلات معمول ما در کشیدن دندان را از بین می‌برد و به دلیل ماهیت ساده خود، رضایت کاملی را برای بیمار به ارمغان می‌آورد، اما روش‌های رایج کشیدن دندان می‌تواند باعث آسیب به حفره دهان، شکستگی ریشه، برداشتن بیش از حد استخوان‌ها و گاهی‌اوقات مشکلات پس از عمل شود.
نتیجه‌گیری:
ما سعی می‌کنیم بهترین نتیجه را برای کشیدن دندان داشته باشیم، بنابراین با در نظر گرفتن وضعیت دندان، از روش‌های خود به طور عاقلانه استفاده می‌کنیم، می‌توانیم با توجه به شدت وضعیت دندان از کشیدن باز یا بسته استفاده کنیم. این روش‌های قدیمی مراحل خاص خود را دارند که مسیر طولانی را برای رسیدن به آن طی می کنند، اما با کیت استخراج Benex می‌توانیم این روش را ساده‌تر و با صرفه‌جویی در زمان انجام و همچنین آسیب ساختاری حفره دندان را کاهش دهیم.
