رابطه بین وقوع فایل شکسته و استفاده از شوینده‌ها و شستشودهنده‌ها همواره مطرح بوده است. فایل‌ها ممکن است در دو موقعیت مختلف، یعنی در داخل کانال ریشه در حین استفاده و پس از آن، در حین آماده‌سازی برای استفاده مجدد، با مواد شوینده تماس پیدا کنند. اگرچه ممکن است محلول‌های یکسانی برای هر دو هدف استفاده شود، شرایط نوردهی می‌تواند متفاوت باشد.
اول از همه، استفاده از فایل‌ها هرگز نباید در کانال ریشه خشک انجام شود. اصطکاک بیش از حد می‌تواند منجر به وقوع فایل شکسته شود. تولیدکنندگان همچنان استفاده از روان‌کننده‌های مبتنی بر ژل را همراه با فایل‌های NiTi به منظور کاهش تنش وارده به دستگاه توصیه می‌کنند تا فایل شکسته رخ ندهد.
توصیه می‌شود این ژل‌ها به طور مکرر یا مستقیماً روی قسمت برش ابزار یا در محفظه پالپ اعمال شوند و علاوه بر روانکاری، عاج ریشه را نیز برای تسهیل ابزار دقیق نرم کنند. قابل توجه است که تعدادی از این روان‌کننده‌های مبتنی بر ژل نیز توسط سازندگان ابزار تولید می‌شوند که از استفاده متناوب و مداوم آنها پشتیبانی می‌کنند.
دایموتک، تولیدکننده تجهیزات دندانپزشکی
(ایمپلنتولوژی و جراحی، اندودانتیکس و درمان ریشه)
قلم استخراج فایل شکسته BTEX نسخه گلد
با این حال، شواهد تجربی استفاده از این ژل‌ها و تأثیرشان بر وقوع فایل شکسته را تایید نمی‌کند. آنها نمی‌توانند اصطکاک بین ابزار و دیواره کانال ریشه را کاهش دهند و در برخی موارد ممکن است اصطکاک مذکور در مقایسه با کانال ریشه خشک افزایش یابد. محلول‌های آبی یا آب مقطر برای این منظور بسیار مؤثرتر هستند و همچنین ممکن است بقایای عاج را از شیارهای برش ابزارها پاک کنند، عملکردی که بعید است توسط ژل‌ها انجام شود.
علاوه بر این، بیشتر روان‌کننده‌های مبتنی بر ژل حاوی شلاتورهای(chelator) مختلف هستند و مشابه محلول‌های شلاتور آبی، می‌توانند به شدت با هیپوکلریت سدیم تعامل داشته باشند و کلر آزاد موجود آن را خیلی سریع مصرف کنند. از آنجایی که محلول‌های شلاتور به عنوان روان‌کننده فقط اندکی بهتر از آب هستند، این اثر ممکن است در درجه اول به دلیل روانکاری مکانیکی رخ دهد و نه به دلیل نرم شدن شیمیایی عاج، در نتیجه هر مایعی می‌تواند کافی باشد. بنابراین، در طول استفاده از ابزار، به منظور جلوگیری از وقوع فایل شکسته، کانال‌های ریشه و محفظه پالپ باید با مواد شوینده و ترجیحاً با هیپوکلریت سدیم پر شوند، که می‌تواند اهداف متعددی مانند کشتن باکتری‌ها و حل کردن بقایای بافت را علاوه بر تأمین روانکاری به همراه داشته باشد.
اثر خورنده احتمالی هیپوکلریت سدیم و سایر شوینده‌ها بر روی ابزارهای کانال ریشه یک نگرانی مضاعف است که از لحاظ احتمال وقوع فایل شکسته اهمیت دارد. در طول استفاده از ابزار، تنها قسمت برش فایل احتمالاً با شستشودهنده در تماس قرار می‌گیرد. غوطه وری جزئی (فقط قسمت برش SS یا NiTi) در محلول هیپوکلریت سدیم 5 درصد یا محلول EDTA 17 درصد در شرایط آزمایشگاهی حتی برای مدت زمان طولانی (1 تا 24 ساعت) منجر به خوردگی قابل تشخیص نشد و باعث کاهش مقاومت فایل‌ها در برابر خستگی نشد.
یافته‌های مشابهی پس از غوطه‌وری جزئی در هیپوکلریت سدیم 5% از قبل گرم شده (50 درجه سانتی گراد) به مدت 5 دقیقه یا غوطه‌وری مکرر 5 دقیقه در محلول 2.5% در دمای اتاق گزارش شد. علاوه بر این، هیچ نشانه‌ای از خوردگی سطحی بر روی فایل‌های SS که به صورت بالینی در ترکیب با شستشودهنده 2.5 درصد هیپوکلریت سدیم استفاده می‌شوند، یافت نشد. در نتیجه نمی‌توان ارتباطی میان آن و وقوع فایل شکسته درنظر گرفت.
به نظر می‌رسد غوطه‌وری کامل ابزارها در هیپوکلریت سدیم، که ممکن است در حین تمیز کردن پس از استفاده و قبل از استریلیزاسیون رخ دهد، تأثیر بیشتری داشته باشد، اما اختلاف قابل توجهی بین مطالعات وجود دارد.
خوردگی پس از غوطه‌ور شدن ابزار NiTi در NaOCl 5% در دمای اتاق یا از قبل گرم شده (50 درجه سانتی گراد) به مدت 5 دقیقه یا 30 دقیقه شروع می‌شود و ممکن است با روند فزاینده زمان غوطه‌وری افزایش یابد. به نظر می‌رسد خوردگی با کاهش مقاومت در برابر خستگی چرخه‌ای، حداقل برای برخی از انواع فایل‌های NiTi همراه باشد.
به نظر نمی‌رسد یک محلول با غلظت پایین‌تر (1%) باعث خوردگی فایل‌های NiTi یا کاهش استحکام پیچشی یا مقاومت در برابر خستگی چرخه‌ای آنها پس از قرار گرفتن مداوم 2.5 ساعته شود، اما غوطه‌وری یک شبی (18 ساعت) علائم واضحی از خوردگی ایجاد می کند (شکل 1). اگرچه باید ذکر کرد که بین انواع مختلف فایل‌ها تفاوت‌هایی وجود دارد. در نهایت، غوطه‌وری بسیار کوتاه در محلول هیپوکلریت سدیم 5 درصد در دمای بدن (37 درجه سانتیگراد) در طول آزمایش خستگی چرخه‌ای به نظر نمی‌رسد بر نتایج تأثیر بگذارد.
شکل 1. خوردگی فایل‌های چرخشی NiTi غوطه‌ور در طول شب در محلول 3٪ NaOCl
نکته مهم دیگر در ارتباط میان وقوع فایل شکسته و استفاده از محلول‌های شوینده، غوطه‌وری جزئی و کامل در هیپوکلریت سدیم است. تفاوت اصلی بین غوطه‌وری جزئی و کامل در هیپوکلریت سدیم این است که آیا ساقه یا بخش میانی ابزار(instrument shank) نیز غوطه‌ور است یا خیر. ساقه برخی از انواع ابزارها از فلز متفاوتی نسبت به قسمت برش ساخته شده است و حضور همزمان دو فلز در محلول هیپوکلریت سدیم می‌تواند بر انتشار یون تأثیر بگذارد و واکنش‌های گالوانیکی ایجاد کند که ممکن است روند خوردگی را تسریع کند. این پارامتر می‌تواند تا حدی طیف گسترده‌ای از نتایج گزارش شده در مطالعات خوردگی را توضیح دهد. پارامترهای مربوط به محلول هیپوکلریت سدیم نیز ممکن است اثر آن را بر ابزار تغییر دهد.
به نظر می‌رسد محلول‌های با pH پایین از نظر خوردگی کمتر تهاجمی هستند و محلول‌های از قبل گرم شده (60 درجه سانتیگراد) به نظر می‌رسد مقاومت در برابر خستگی را کاهش می‌دهند؛ حتی اگر فقط خوردگی جزئی روی ابزارها مشاهده شود. ارتباط بالینی محلول‌های از پیش گرم شده مورد استفاده به عنوان شوینده بسیار محدود است، اما هنوز هم ممکن است برای ضد عفونی کردن ابزار بعد از استفاده استفاده شود. در نهایت، اثر خورنده محلول میلتون (1% NaOCl، 19% NaCl) ممکن است بیشتر از محلول هیپوکلریت سدیم معمولی در همان غلظت باشد.
تلاش‌هایی برای بهبود مقاومت در برابر خوردگی در بین فایل‌های NiTi توسط سازندگان انجام شده است، اما نتایج قطعی نیست. عملیات سطحی توسط پولیش الکتریکی یا رسوب بخار فیزیکی ممکن است خوردگی را در حین تماس با نرمال سالین کاهش دهد؛ اما نه در حضور هیپوکلریت سدیم.
با وجود این ، باید در نظر داشت که ممکن است تغییراتی در میزان خوردگی بین مارک‌های مختلف و همچنین بین فایل‌های تکی یک برند وجود داشته باشد، و علی رغم نتایج چشمگیر در شرایط آزمایشگاهی، هیچ گزارش تایید شده‌ای از وقوع فایل شکسته در طول استفاده بالینی وجود ندارد که بتوان به تنهایی به خوردگی نسبت داد.
